As the Punjab Government gears up to observe the 350th martyrdom of Guru Tegh Bahadur from November 20 to 26 at Anandpur Sahib, the programme has been marred by a political controversy. The Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee (SGPC) has refused to allow its gurdwara premises to be used by the state government for official functions. The District Commissioner of Ropar Kulbir Singh Sidhu has recalled how a similar political tussle erupted in 1999 when the then SAD-BJP government was...

  PUNJAB was the top performing state in terms of economic growth and per capita income from the early 1970s to the early 1990s. Agriculture was its major growth driver. But the state could not translate the splendid success of the Green Revolution into development in other sectors of the economy. This is amply demonstrated by the state's slowdown in both overall and sectoral growth rates over the past four decades. The slipping of Punjab’s economy in comparison to the national average...

ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਦਿਆਲਿਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਵੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਮੂਹਰਲੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਬਜਟ ਇਸ ਕਾਰਜ ਲਈ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਦੀ ਸਾਲ 2025 ਵਾਲੀ ਲੋਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਰਿਪੋਰਟ 140 ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਸਰਵੇਖਣ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਆਕਸਫੋਰਡ ਦਾ ਤੰਦਰੁਸਤੀ (wellbeing) ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ Gallup ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਅਤੇ ਯੂਐੱਨਓ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ 2012 ਤੋਂ ਇਹ ਕਾਰਜ ਲਗਾਤਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵਸੋਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਬਰੀਕੀ ਅਤੇ ਬੇਬਾਕੀ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਵਾਲੇ ਪੱਛਮ ਦੇ ਵਿਕਸਤ ਮੁਲਕਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਹੁਣ ਅਸਲ ਮਾਇਨਿਆਂ ਵਿੱਚ...

ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਬਾਈ ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਿਲਖਾਂ ਵਸਾਉਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦਿਹਾਤੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰੋਸ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਭੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਧਰਨੇ, ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਅਤੇ ਰੋਸ ਰੈਲੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ ਪੱਛਮੀ ਤਰਜ਼ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਮਾਡਲ ਅਪਣਾ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ; ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਡੇ ਹਾਲਾਤ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸਾਡੀ ਤਰਜੀਹ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਬਣਾ ਕੇ ਨਵਾਂ ਮਾਡਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ। ਮਰਹੂਮ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡਾ. ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਨੇ ‘ਪੂਰਾ’ (PURA – Providing Urban...

  ਪੰਜਾਬੀ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਰੋਜ਼ ਨਵੀਆਂ ਤਕਲੀਫਾਂ ਨਾਲ ਮੱਥਾ ਲਾਉਂਦੀ ਰਹੀ। ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਵੱਲੋਂ ਦਰਾ ਖੈਬਰ ਰਾਹੀਂ ਧਾੜਵੀਆਂ ਦਾ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵੱਲੋਂ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦਾ ਪਹੁੰਚਣਾ ਚਲਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਸਾਰੀ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰ ਜਮਾਈ ਰੱਖੋ। ਜਿਸਮਾਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹਾਦਰ ਅਤੇ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਦਿਲੇ ਬਣਨ ਦਾ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਪਰ ਅੱਜ ਪੰਜਾਬੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਅਲਾਮਤਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਅਸੀਂ ਆਪ ਸਹੇੜੀਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਨਿਘਾਰ ਵੱਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਤੋਂ ਪਰਲਾ...

ਪੋਹ ਦੇ ਸੀਤ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 6 ਤਰੀਕ, 20 ਦਸੰਬਰ 1704, ਮੁਗਲ ਹਕੂਮਤ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਛਡਣਾ, ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਕੰਢੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੜਣਾ, ਰਾਤ ਨੂੰ ਰੇਪੜ ਨੇੜੇ ਮਘਦੇ ਭਠੇ ਚ ਠਹਿਰ ਕਰਨੀ ,21 ਦਸੰਬਰ ਦੀ ਕਹਿਰ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਵਡੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਅਤੇ ਚਾਲੀ ਸਿਦਕਵਾਨ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜੀ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚਣਾ,,ਮੁਗਲਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਲਈ ਮੋਰਚਾਬੰਦੀ ਕਰਨੀ, 22 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਥੀਂ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਭੇਜਣਾ, ਫਿਰ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦੀ ਲਈ ਭੇਜਣਾ.... ਅੱਲਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਜੋਗੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਇਸ ਮਹੌਲ /ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ----...

  AS Prime Minister Narendra Modi and Home Minister Amit Shah are poised to take to the skies en route to Chandigarh, the common commuters on the Delhi-Noida border found themselves mired in yet another gridlock. The irony is stark: while...   AS Prime Minister Narendra Modi and Home Minister Amit Shah are poised to take to the skies en route to Chandigarh, the common commuters on the Delhi-Noida border found themselves mired in yet another gridlock. The irony is stark: while the...

The correct solution for the fair distribution of the industrial and economic development of the country is to bifurcate the earlier planning commission and now the NitiAyog in to two parts 1. Urban wing and the present products of the St Stephens college and the Cambridge University should go to the urban wing, as they don't know the ABC of the ground situation as there is no subcidy up to kalka and you enter HP and you get all subcidy at Baddi and Parwanoo at a distance of three km. An other...

Punjab’s agrarian distress burdening its rural women: 60% under debt, 53% faced violence, finds study The Punjabi University study is based on data from 711 rural women respondents across the districts of Sangrur, Mansa, and Bathinda—areas identified as hotspots for farmer suicides. Punjab’s agrarian distress, marked by farmer suicides, rising agricultural input costs, and mounting debts, has had a cascading effect on the state’s rural women. A study by the Department of Economics at Punjabi...

[dipl_image_card_carousel_item image="https://kirtikisanforum.com/wp-content/uploads/2024/12/a4.jpeg" _builder_version="4.27.4" _module_preset="default"...

Agriculture which fulfils the food and nutritional requirement of our entire population, is an essential component of Indian economy. It contributes 19% to the gross domestic product of the country. Fisheries, horticulture, animal husbandry, dairy farming, poultry and milk production are allied sectors of agriculture. These sectors provide raw material to the industrial sector also. At present all allied sectors don't contribute more than 14% to the farmers income. Therefore, Indian farmer is...

Hon’ justice Nawab Singh Sahib & Central Agriculture Committee members, SIR In a group of Kirti-Kissan Forum ( KKF ) We are proud of you for being accessible to the Farmers in particular & public in general… We are further obliged to you for your benevolent Attitude & Approach please…. May be , You must have covered most of your Terms of reference; but still much more might remain to be covered in your Report… Accordingly ; You must have received facts & Figures & data from...

Meeting Of KKF - Date 21/ 10 / 24     KKF resolves to support the ‘Kala Pani Da Morcha’ in connection with preventing the flow of toxic industrial effluents in the Budha Nala and Sutlej The roots of the high incidence of cancer cases in the Malwa belt, the cancer train going from Bathinda to Bikaner and spread of terrible diseases in the villages along the canals of Haryana/Rajasthan are in the dirty acidic water being thrown into the “Budha Nala” by hundreds of factories in...

Meeting Of KKF - Date 21/ 10 / 24   ਬੁਢੇ ਨਾਲੇ ਦੇ ਗੰਦੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਪਾਣੀ ਨੇ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਕੀਤੇ ਹਾਲੋ-ਬੇਹਾਲ ਮਾਲਵਾ ਪਟੀ ਵਿਚ ਪਸਰਿਆਂ ਕੈਂਸਰ,ਬੀਕਾਨੇਰ ਨੂੰ ਬਠਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਜਾਂਦੀ ਕੈਂਸਰ ਰੇਲ ਗਡੀ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ/ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਨਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਵਸਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਫੈਲੇ ਭਿਆਨਕ ਰੋਗਾਂ ਦੀ ਅਸਲੀ ਜੜ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੀਆਂ ਸੈਕੜੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਬੁਢੇ ਨਾਲੇ ਵਿਚ ਸੁਟਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਗੰਦਾ ਤੇਜਾਬੀ ਪਾਣੀ ਹੈ। ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਤਲੁਜ ਦੇ ਇਸ ਕ੍ਰੀਕ ਦਰਿਆ ਦੇ ਸਾਫ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਲੋਕ ਨਹਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਬੇਲਗਾਮ ਡਾਈਂਗ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਲਖਾਂ ਲੀਟਰ ਅਣਟਰੀਟਡ ਪਾਣੀ ਤਾਜਪੁਰ ਅਤੇ...

ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ’ਤੇ ਚੱਲੇ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ 2020 ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ, ਸਗੋਂ ਸਮੁੱਚੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ, ਖੇਤੀ ਤੇ ਅਰਥ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ, ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਅਤੇ ਹਾਕਮਾਂ ਧਿਰਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਪਰਦ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਉੱਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਸਬੰਧੀ ਕਈ ਪੁਸਤਕਾਂ ਅਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸੁਝਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਕਾਰੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਮਾਡਲ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਲਹਿਰ ਸਬੰਧੀ ਨੀਤੀ ਨਿਰਧਾਰਕ ਕਾਰਜਾਂ ਨਾਲ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਜੁੜੇ ਰਹੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡਾ....

NARENDRA Modi has won his third term as the Prime Minister. It was not the cakewalk that the exit polls had predicted. The BJP managed just 240 seats, well below the half-way mark of 272. It will have to accommodate its partners in the NDA in order to govern. The Telugu Desam Party (TDP), the Janata Dal (United) and others together picked up 50-odd seats; this will pose a problem for Modi in allocating Cabinet portfolios. Modi will have to rethink his strategy of governance, particularly...

ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ 18ਵੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਸੱਤ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 19 ਅਪਰੈਲ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਪਹਿਲੀ ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਹੋਈਆਂ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੋਟਾਂ ਸੱਤਵੇਂ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਪਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਵਲ 62.80 ਫ਼ੀਸਦੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਜਿਹੜਾ 2019 ਵਿੱਚ 65.77 ਫ਼ੀਸਦੀ ਅਤੇ 2014 ਵਿੱਚ 70.60 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਸਿਵਾਇ ਅਜਨਾਲੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇਕ ਸ਼ਖ਼ਸ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ, ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਮੋਟੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਕਾਫ਼ੀ ਮੱਠਾ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਢਾਂਚਾਗਤ ਮੁੱਦੇ ਅਣਗੌਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ।...

Establishing strong supply chains, ensuring fair market practices and promoting value addition through food processing and agro-industries can contribute to the growth and profitability of the agri-business sector. AGRI-Business refers to the integration of agricultural production and business principles for economic, social, and environmental sustainability through the production, processing and distribution of agricultural products. It encompasses fields such as farming, livestock...

THE year 1984 was cataclysmic. Its defining moments — Operation Blue Star, assassination of the Prime Minister and the anti-Sikh pogrom — determined the internal discourse and history of the nation as probably no other year has since Independence. A Truth and Reconciliation Commission to fix the responsibility of all concerned would have lent finality and closure. The lapse of 40 years has not helped to heal the hurt. The perceived non-delivery of justice to the victims and non-closure of the...

ਮੁਲਕ ਪੱਧਰੀ ਚੋਣ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਾਂਗ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਵੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਦਿਆਂ ਪੱਖੋਂ ਸਿਰੇ ਦੀ ਕੰਗਾਲੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਲਈ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਨ ਵੀ ਨਜ਼ਰੀਂ ਨਹੀਂ ਪੈ ਰਿਹਾ। ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਭੰਡਣ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਗੈਰ-ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੈ ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਸਿਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਕੇ ਖਾ ਜਾਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਹਨ। ਖੁਦ ‘ਆਪ’ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਬਚਾ ਲੈਣ ਦੇ ਹੋਕਰੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਬਚਾਉਣ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਮੁਲਕ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਸਲ ਮੁੱਦੇ ਇਸ ਚੋਣ ਦਿ੍ਸ਼ ’ਚੋਂ ਗਾਇਬ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਰਸਮੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਤੱਕ ਸੁੰਗੇੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜੇ ਕਿਸੇ...

PUNJAB will go to the polls on June 1 to elect representatives for 13 Lok Sabha seats. Last week, Prime Minister Narendra Modi addressed three rallies in the state. As expected of BJP leaders and particularly PM Modi, he pitched his appeal in emotional idioms, underlining his personal bonding with Punjabis. Wearing a kesri-coloured turban, he reminded Punjabis (read Sikhs) that one of the Panj Pyaras — Guru Gobind Singh’s five beloved ones who had been baptised on Baisakhi day in 1699 — was a...

ਸਾਲ 2024 ਵਾਲੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 2 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਵੋਟਰਾਂ ਕੋਲ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ, ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ (ਆਪ), ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (ਭਾਜਪਾ), ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ (ਬਸਪਾ), ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਸੀਪੀਆਈ), ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ) (ਸੀਪੀਆਈਐੱਮ) ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜਿ਼ਆਦਾ ਬਦਲ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰ ‘ਕਿਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਜਾਂ ਕਿਸ ਨੂੰ ਨਾ ਪਾਉਣ’ ਜਾਂ ਫਿਰ ‘ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਵੀ ਜਾਂ ਨਾ ਹੀ ਪਾਉਣ’ ਦੇ ਮਸਲੇ ਸਬੰਧੀ ਕਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਉਦਾਸੀਨਤਾ...

ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ 2024 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਦਾਅ ’ਤੇ ਲੱਗੀ ਹੈ? ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਨਿਰੰਕੁਸ਼ਤਾ ਦਾ ਸਾਇਆ ਸਾਡੇ ਸਿਰ ’ਤੇ ਮੰਡਰਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਿਰੰਕੁਸ਼ਤਾ ਨੇ ਲੋਕਰਾਜ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਖੋਖਲਾ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨਿਰੰਕੁਸ਼ਵਾਦੀਆਂ ਦਾ ਠੋਸ ਲੋਕਤੰਤਰ ਤੋਂ ਬਗ਼ੈਰ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਚੰਗਾ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਜਿ਼ਆਦਾ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਿਲਜੁਲ ਕੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਵੱਲ ਸਿੱਖ ਚੁੱਕੇ ਲੋਕਾਂ ਅੰਦਰ ਖੁਣਸੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਦਾ ਜ਼ਹਿਰ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਭਾਵ ਇਕਜੁੱਟਤਾ ਦਾ ਕਤਲ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ। ਕਮਿਊਨਿਜ਼ਮ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕਜੁੱਟਤਾ...